top of page
Ara

Kurmaca Kentin İzinde: “Hazine Avı” | Vardiya 12

3 dakikada okunur

Yazı: Selin Ciftci

 

Following the Fictional City: Treasure Hunt | 12th Shift



Abstract: The 16th Venice Architecture Biennale took place on the theme of "free space". This article Following the Fictional City, focuses the workshop titled Treasure Hunt of 12nd Shift from the Pavilion of Turkey and traces the objects and monuments called "spoila" in Venice under the guidance of Professors Johanna Fassl and Holger Klein.

 


Italo Calvino kitabı üzerine olan bir söyleşide; “ Görünmez Kentler”i bildik kentler değil, kurmaca kentler olarak tanımlar1. Onları ütopik gezgin Marco Polo aracılığı ile melankolik imparator Kubilay Han’a anlattırır. “ Hazine Avı” başlıklı atölye kapsamında bir araya gelen 12.Vardiya ise; bu kurmaca dünyaya eklemlenmek istercesine, Venedik’te kendi görünmez kentinin; saklanmış, atlanmış ya da dönüşmüş nesnelerini bulup, hikayelerini tartışmak üzere iz sürdü. 8-14 Ekim aralığında süren bu yolculuk, Studio X’ten Selva Gürdoğan, Gregers Tang Thomsen ve Ege Sevinçli, Colombia Global Center’dan Holger Alexander Klein yürütücülüğünde, katılımcılar Bengisu Derebaşı, Nazlı Aral, Selin Ciftci, Hanieh Fatouraee, İrem Korkmaz, Füsun Çetin ve Melike Kavalalı ile birlikte tamamlandı.


12.Vardiya, ilk günlerinde Venedik Mimarlık Bienali kapsamındaki Arsenal ve Giardini’deki diğer pavilyonların “serbest mekan” üretimlerine ve yorumlarına tanıklık etti ve fotoğrafladı. Bir yandan da sonraki sürece hazırlık aşamasında, Vardiya’daki bu karşılaşmanın neden Venedik’te gerçekleştiğine dair güçlü bir altyapı okuması yaptı. Şehre dair bu birikimi, tarihi referanslarla, Venedik’i, doğu-batı sentezi başlığı altında; deniz seferleri, ticareti ve Venedik-Osmanlı ilişkileri üzerinden oluşturmaya çalıştı. Holger Klein’in San Marco Kilisesi’nin yapım hikayesine dair dinamikleri içeren makalesi ve Johanna Fassl’ın “orient”(doğu/şark) karşılaşmalarını Giambattista Tiepolo’nun resimleri üzerinden ele aldığı karşılaştırmaları, bu birikimi zenginleştiren önemli okumalardandı.

Sonraki süreçte, Studio X yürütücüleri ile bir araya gelen 12. Vardiya; Holger Klein’in ekibe dahil olmasıyla hazine avına başladı. Klein’ın rehberliğinde; mekanlar, objeler ve eserler aracılığı ile Venedik’in doğu medeniyetleriyle yeniden inşasında geniş yer bulan “spoila*”(devşirme) kavramına odaklanan grubun ilk durağı San Marco Meydanı’ydı. Grup ilk olarak; uzaktan “Venetian”(Venedikli), ancak yakından, taşıdığı Konstantinopolis(Istanbul), İskenderiye gibi doğu kültürlerine ait izlerle dönüşen, çok kimlikli San Marco kilisesi’ni ve Doge(Dük) Sarayı’nı, Tetrarşi heykeli, farklı dokulardaki mermer parçaları, freskler gibi örnekler üzerinden inceledi ve fotoğrafladı. Günün geri kalanında “spoila” avı Venedik’in dar sokaklarında Holger Klein’ın anlatımıyla belgelenmeye devam etti.


12.Vardiya’ya hakim olan bu “avcı” hali, kente yeniden, hatta bazen tetikte, iz üzerinde bakmayı sağlarken, bu sürede çekilen fotoğraflar üzerine pavilyonda bir araya gelip konuşmak bu deneyimi pekiştiren pratiklerden biri oldu. Bunun yanında sürece, Italya ve Doğu Akdeniz arasındaki sanat ve mimarlık ilişkilerini dair araştırmasından bir kesit içeren sunumuyla Deborah Howard eşlik etti. Farklı coğrafyalardan örnekler içeren sunum, “taklit objeler” ve “hediye kültürü” üzerine yeni tartışmaların oluşmasını sağladı. “Hazine Avı” kapsamında, dijital bağlantılara da yer veren atölye, konut politikaları ve çatışma kavramı üzerine yoğunlaşan Killian Dorothy ile, temsil ve tasarım teknikleri açısından yeni arayışlara yön veren çalışmalarıyla Holger Hoffman’ın katkılarıyla devam etti.


Atölye son hazine avı yolculuğuna Johanna Fassl ve Holger Klein’ın öncülüğünde çıktı. Yol boyu doğu kültürüne ait tüccar heykellerini, cephe süslemelerini içeren “spoila”ları belgeleyen grup, döneminde, dini yönelimden bağımsız birer sosyal yapı olarak görülen, ve doğu kültüründen izler taşıyan eserleri barındıran “scuola”lardan birkaçını ziyaret etti. Bu eserler içerisinde, Carpaccio’nun Libya’da geçen anlatı resimlerinin yanında, Giambattista Tiepolo’nun doğulu karakterler barındıran tabloları da vardı. Bu süreçte “anlatı resimleri” üzerinden “dönüşüm(conversion)” kavramı tartışıldı. Yolculuk Türk Hanı olarak da bilinen “Fondaco dei Turchi”nin fotoğraflanması ve benzer şekilde, döneminin Alman gettosu özelliğini taşıyan “Fondaco dei Tedeschi” binasının ziyaretiyle devam etti. Bu süreçte yapıya, Rem Koolhas ve ekibi tarafından uygulanan yenileme ve yeniden işlevlendirme çalışması tartışıldı. Son olarak Galleria dell’Accademia ziyaret edildi, ve “gerçek haç”(true cross) mucizelerini anlatan resimler Holger Klein tarafından anlatıldı.


Yolculuk boyu ceplerini sayısız veriyle dolduran 12. Vardiya, atölyenin üretim süreci geldiğinde, Venedik kentine özgü “kolaj olma” halini yeniden keşfedip, ayrıştırıp, tekrar oluşturmayı hedefledi. Bunun için biriktirdikleri “spoila” elementlerin fotoğraflarını seçen grup, interaktif bir tasarım yaklaşımıyla, ziyaretçilerin kendi cephelerini oluşturmalarına olanak veren küpler yerleştirdi. Tüm bu yolculuğu anlatmak içinse “anlatı resimleri” referans alındı, “hazine avı” süreci birbirini takip eden kolajlar yardımıyla aktarıldı.


1 : "Italo Calvino on Invisible Cities", 1983

-Spoila*: palimpsest anıt ya da obje, başka bir deyişle zaman içinde geçirdiği pek çok dönüşüm katmanlarının bir bileşimi olan nesne

-Fassl, J. "Punchinello Meets the Turk: Giambattista Tiepolo’s Oriental Spectators,” in J. Harper, ed., The Perception of the Turk in the Western Eye: An Overview. Aldershot, 2012.

-Klein, H., Eastern Objects and Western Desires: Relics and Reliquaries between Byzantium and the West, Dumbarton Oaks Papers, Vol. 58. (2004), pp. 283-314.


 

Comments

bottom of page