Words: Selin Ciftci
Eyal Weizman, Intertwined Sovereignty, 2005. © Eyal Weizman
In such times, a revolutionary (brave, young Turk, dreamer, poet, lover, romantic, barefoot, feminine, beautiful, curious, talkative) part of me reminds my aching parts The May.
What creates a boundary is conflict. Where voices rise, lines come into play and draw the sides into a two-dimensional plane. A two-dimensional plane belongs to a result-oriented universe; it wants to hear clear things and explain what it addresses with simple and sharp sentences. Therefore, lines divide, destroy if necessary, and annihilate. Because they cannot deepen by their nature, they remain stagnant on the surface.
The reductive attitude of static lines itches the desire to deepen and arouses curiosity for those stuck in the shallow promenade it offers. For instance, let's say we were curious about what is happening in this two-dimensional universe and took a cross-section of a boundary on paper; in that case, we would encounter a one-sided silhouette, a monologue constantly talking about itself with wide gestures, or a dialogue split right in the middle, cut short and plunged into silence.
There is no need to go as far back as the velvet-robed, loros-clad histories of empires to look at the oppressive nature of a boundary. Today, "boundary" describes a violation beyond the lines defined by the powerful in the story between two countries, and it also makes the form of this violation visible. However, the eye that can quickly select this form on paper cannot notice the boundary and choose the form when it comes to daily life. Yet, barriers, barricades, closed roads, and checkpoints that we encounter almost every day as soon as we turn the corner or go uphill are all the new abodes of the "boundary" in our daily lives. A shallowness that seeps into every point of our lives.
Since the shortest distance between two points is not just a single line as commonly believed, boundaries are always drawn from overlapping points. What separates two points touching on paper? For two points meeting on a line, the shortest distance is again opened by the existence of that line. Boundaries exist for this reason; even overlapping points cannot approach each other at boundaries, so they do not touch. However, every story begins with a touch and develops from there. Points that touch each other wear and polish; they learn from each other and enrich themselves.
Today, as we walk on a street, we walk alongside dozens of things that do not touch each other. Closed university gates, identity checks, 116th Street blockaded in the heart of New York, being forced to walk on the other side of Galatasaray High School that always casts a shadow, extended roads, missed meetings... Whatever space is left from the instruments of boundary architecture, regardless of geography, no matter how crowded, I try to walk here because I prefer the shallow stagnation of lines to an uncertain dialogue whose direction I cannot predict, or I want the snake that does not touch me to live for a thousand more years.
Even so, taking refuge in the stagnation of the boundary does not save one from being the "side" or the "other" for someone else. Ultimately, the pen always changes hands; the conditions of the day are determined by the owner of the pen. Human history is created under conditions not chosen. While we need to lay "normal" on the table to say we are not living in a normal time, the magazine in my hand slaps the unchosen conditions in my face on the first page and reminds me of the "new normal." Before The New Criterion magazine tackles the exhibition bringing Manet and Degas together at the MET with an intriguing narrative through the use of Absinthe in 19th century Paris and Baudelaire's green-haired syphilis days, it opens with an article titled Tenured Barbarians. This text, which "chooses" to look at what is happening in Palestine from one side, leaves me on the other side of the boundary it draws in anger on the first page. As I try to find my position as a reader, I see that in the "new normal," art writing also takes its share from unchosen conditions and demands a say in historiography without any hesitation.
The point-based, fragmented, solitary communication that surrounds us with the dimension of lines from the moment we leave our homes has an impact on the other side of the world. How can the history of a closed two-dimensional order that cannot touch, argue, dialogue, or learn from each other be written? Even stones touching each other become round; we, however, become sharp and piercing because we cannot touch. I don't know what kind of comment tomorrow's storyteller will make for today. How can a human who does not touch write history?
"Those who pierce each other, hurt each other... the history of sharped stones."
***
Sivrilen taşlar tarihi
Yazı: Selin Çiftci
Böyle zamanlarda devrimci (cesur, jön türk, hayalperest, şair, aşık, romantik, çıplak ayaklı, dişi,
güzel, meraklı, konuşkan) bir yanım ağrıyan yerlerime Mayıs’ı hatırlatıyor.
Eyal Weizman, Intertwined Sovereignty, 2005. © Eyal Weizman
Bir sınırı var eden şey çatışmadır. Seslerin yükseldiği yerlerde çizgiler devreye girer ve tarafları iki boyutlu bir düzleme çeker. İki boyutlu düzlem sonuç odaklı bir evrene aittir; net şeyler duymak, ele aldıklarını basit ve keskin cümlelerle açıklayabilmek ister. Bu nedenle çizgiler böler, gerekirse yıkar, kıyar. Yapıları gereği derinleşemedikleri için yüzeyde durağan kalırlar.
Durağan çizgilerin indirgemeci tavrı, sunduğu sığ promenatta sıkışanlar için derinleşme arzusunu kaşır, merak uyandırır. Mesela bu iki boyutlu evrende olan biteni merak ettik, kâğıt üzerinde bir sınırın kesitini aldık diyelim; o zaman da karşımızda tek taraflı bir silüet, ellerini büyük büyük açıp sürekli kendinden bahseden bir monolog, ya da sözü tam ortadan bölünmüş, yarım kalıp sessizliğe gömülmüş bir diyalog buluruz.
Bir sınırın ezici doğasına bakmak için imparatorlukların kadife kaftanlı, lôros kuşanmış tarihlerine kadar gitmeye gerek yok. Bugün “sınır” iki ülke arasında, hikâyede güçlü olanların belirlediği çizgilerin ötesinde, bir ihlali de tarif ediyor, bununla da kalmayıp, bu ihlalin formunu görünür kılıyor. Lakin kağıt üzerinden bir çırpıda bu formu seçebilen göz, söz konusu gündelik hayat olunca sınırı fark edip, formu seçemez oluyor. Oysa, gündelik hayatımızda sokağı döner dönmez, yokuşu çıkar çıkmaz, hemen her gün karşılaştığımız bariyerler, setler, barikatlar, kapatılmış yollar, kontrol noktaları hepsi “sınır”ın yeni meskenleri. Hayatımızın her noktasına sızan bir sığlık.
İki nokta arasındaki en kısa mesafe sanıldığı gibi tek bir doğrudan ibaret olmadığı için, sınırlar hep üst üste binen noktalardan çizilir. Kağıt üzerinde birbirine değen iki noktayı uzaklaştıran şey nedir? Bir çizgi üzerinde buluşan iki nokta için en kısa mesafe, yine o çizginin varlığıyla açılır. Sınırlar bunun için vardır; üst üste binen noktalar bile sınırlarda birbirine yaklaşamaz, dolayısıyla birbirine dokunmaz. Halbuki her hikâye bir temasla başlar, buradan gelişir. Birbirine dokunan noktalar aşınıp törpülenir; birbirinden öğrenip zenginleşir.
Bugün bir sokakta yürürken, birbirine değmeyen onlarca şeyle bir arada yürüyoruz. Kapatılan üniversite kapıları, sorulan kimlikler, New York’un göbeğinde abluka altına alınan 116. Cadde, Galatasaray Lisesi’nin hep gölge düşen diğer yanından yürümek zorunda bırakılmak, uzatılan yollar, es geçilen buluşmalar… Sınır mimarlığının enstrümanlarından geriye artık ne kadar alan kaldıysa, coğrafya fark etmeden, sıkış tepiş hiç önemli değil, buralarda yürümeye çalışıyorum çünkü çizgilerin sığ durgunluklarını, nereye gideceğini kestiremediğim tekinsiz bir diyaloğa yeğliyorum ya da bana dokunmayan yılan bir bin yıl daha yaşasın istiyorum.
Yine de sınırın durağanlığına sığınmak bir başkası için “taraf” ya da “öteki” olmaktan insanı kurtaramıyor. Nihayetinde kalem hep el değiştiriyor; günün koşulları da kalemin sahibine göre belirleniyor. İnsan tarihi kendisinin seçmediği koşullarda yaratırmış. Normal bir zamanda yaşamıyor olduğumuzu söylemek için “normal”i masaya yatırmamız gerekirken, elimdeki dergi daha ilk sayfasında seçilmeyen koşulları yüzüme çarpıyor ve “yeni normal”i hatırlatıyor. The New Criterion dergisi, MET’te gerçekleşen Manet ile Degas’ı buluşturan sergiyi 19. yüzyıl Paris’indeki Absent kullanımı ve Baudelaire’in saçlarını yeşile boyadığı frengi günleri üzerinden merak kızıştıran bir anlatımla ele almadan hemen önce, açılışını Tenured barbarians (Kadrolu barbarlar) başlıklı yazıyla yapıyor. Filistin’de olanlara tek taraflı bakmayı “seçen” bu metin fanatik olan her şeye karşı mesafe alan bir göz olarak, beni hemen ilk sayfasında öfkeyle çektiği sınırın öteki tarafında bırakıyor. Dokunabilmem için bana hiçbir açık kapı bırakmıyor. Okuyucu olarak pozisyonumu bulmaya çalışırken, görüyorum ki “yeni normal”de sanat yazımı da seçilmeyen koşullardan payını alırken, tarih yazımında söz istiyor ve hiç sakınmıyor.
Evimizden çıktığımız andan itibaren başlayan, bizi çizgi boyutuyla sarmalayan bu noktasal, kopuk, yalnız iletişimin bir yaptırımı, dünyanın öbür ucunda bir karşılığı var. Birbirine dokunamayan, tartışamayan, diyalog kuramayan, birbirinden öğrenmeyen, kapalı iki boyutlu bir düzenin tarihi nasıl yazılabilir? Birbirine değen taşlar bile yuvarlaklaşır, bizse aşınıp dokunamadığımız için sivrilip batıyoruz. Bugün için yarının hikâye anlatıcısı nasıl bir yorumda bulunur bilmiyorum. Dokunmayan insan nasıl bir tarih yazabilir?
“Birbirine batanlar, acıtanlar… sivrilen taşlar tarihi”
Comments